The following review is written in Dutch, please scroll down for the English translation.
Margret Kaandorp 16-11-2020
Recensie Landscapes of the Heart, Juliet Grayson
The Working World of a Sex and Relationship Therapist
ISBN 978-0-9930306-2-8 2016
Na het bijwonen van een individuele online live-sessie van de auteur Juliet Grayson met een vrouw, die goed bekend was met de Pessotherapie, kocht ik niet zonder spijt bovengenoemd boek.
In het boek werd ik boeiend en op onderhoudende wijze meegenomen in hoe Juliet werkt met koppels en hoe ze haar ervaring en deskundigheid in de pessotherapie en sex- en relatietherapie inzet.
Het is een boek waarin ze ook haar eigen ontwikkeling beschrijft en haar persoonlijke ervaring en opgedane kennis op een open wijze uiteenzet.
Elk hoofdstuk begint met een casus, waarna ze met ‘Thoughts and Theory’ een toelichting en verdere uitleg geeft.
In het eerste hoofdstuk lees je hoe twee mensen, die bij haar in therapie gaan, elkaar hebben ontmoet en wat zij aanvankelijk aantrekkelijk vonden in elkaar. Wanneer na twee jaar het stel onvrede begint te ervaren in de relatie en deze dreigt te verzanden, komen ze bij Juliet terecht. Na een uitgebreide individuele intake legt Juliet aan de lezer uit hoe zij werkt, hoe ze in de wereld van de cliënt stapt en hoe ze bij zichzelf voelt hoe het zou zijn om in hun wereld te leven. Zij vraagt zich af wat zij zelf zou voelen, als zij dezelfde geschiedenis zou hebben doorgemaakt zoals beschreven werd in de intake.
‘Als ik deze gewoontes heb en deze manier van spreken, hoe voel ik me dan? Wat gebeurt er met me? Wat geloof ik? Wat gebeurt er in mijn lichaam?’ Na dit stilstaan bij zichzelf biedt ze het hierdoor verkregen inzicht of haar gedachten als suggestie aan de cliënt aan. Ze overweegt nauwgezet wat ze hiervan kan delen met de cliënt. Ze weegt hier wat er aan directheid en eerlijkheid al mogelijk is, zo nodig wacht ze ermee. In de eerste beschreven casus vraagt ze zich af hoe eerlijk het stel gewoonlijk is tegen elkaar. Deze vraag wordt door haar op een passend moment hardop gesteld. Na uitleg hoe er aan de ene kant beleefdheid is naar elkaar en aan de andere kant er behoefte aan authenticiteit is, kortom hoe moeilijk vaak eerlijkheid naar elkaar toe is, komt het gesprek ook tussen de partners op gang. Juliet geeft veel ruimte om naar elkaar eigen verlangens uit te spreken en spreekt ook over haar gevoelens over wat zij ervaart tijdens de sessie. Dit alles doet ze op een complimenteuze en warme wijze. Ze nodigt het paar uit eerlijk te zijn en zo nodig roept ze op om de toon van de stem naar elkaar toe uitnodigend te laten zijn en niet beschuldigend of hard met de uitleg dat het gemakkelijker wordt op die manier naar elkaar te luisteren. Ze kruipt afwisselend in de huid van de ander en verwoordt wat zij voelt naar het stel. Je zou dit microtracking kunnen noemen, de term die Pesso altijd heeft gebruikt. Wat betreft de seksuele onvrede bij het stel, geeft Juliet er om te beginnen de voorkeur aan om eerst individuele gesprekken aan te gaan. Zo voorkomt ze een teveel aan confrontatie richting de ander, wanneer het over vroegere relaties gaat. Ondertussen deelt ze haar kennis over misverstanden en valkuilen wat betreft seksuele relaties, hoe vaak en op welke wijze vrouwen een orgasme kunnen bereiken en hoe mensen in de loop van hun leven veranderen in wat ze wel en niet pervers vinden en wat ze wel en niet begeren.
Wilt?
Na elke gevalsbespreking volgt een deel met ‘Thoughts and Theory’ van Juliet.
In dit eerste hoofdstuk vertelt ze hoe ze als kind al in de huid van een ander kon kruipen om uit te vinden wat er aan de hand is. In het begin van haar opleiding bestudeerde zij ook het NLP, neurolinguistisch programmeren. Er worden hier drie perspectieven benoemd, de eerste waarbij je jezelf bent, staande in je eigen perspectief met je eigen waarden, geloof en vooronderstellingen. Je bent duidelijk in wat je denkt, voelt en wil. In de tweede positie stap je in de schoenen van de ander, je ervaart de wereld vanuit het gezichtspunt van de ander en voelt wat de ander voelt, er is compassie en empathie. De derde positie brengt je in de positie van de observant zonder de gevoelens van de tweede of eerste positie. Je staat op een balkon en ziet twee mensen ruzie maken. Beeld je in dat jij een van die twee bent, in de derde positie kun je dan emotionele afstand bewaren, de helicopterview. In de eerste positie verblijven was in haar eigen jeugd de zwakste en moeilijkste positie. Als therapeut hebben cliënten het nodig dat er vanuit een tweede positie meegevoeld kan worden. Maar een goede eerste positie is van belang om grenzen aan te geven, terwijl het verschuiven naar de derde positie helpt om een stap terug te kunnen nemen en overzicht te houden hoe het therapeutisch werk verloopt. Het stappen in de tweede positie gebeurt, wanneer men zich in de wereld van een cliënt verplaatst, de wereld waarin deze leeft, wat deze gelooft, haar blik op de wereld, normen en waarden en zelfs je in te beelden dezelfde lichaamsvorm en spiermassa te hebben. Hierbij heeft ze niet de illusie dit altijd goed te doen, checken of het klopt hoort erbij. Hierdoor kan ze verwoorden wat ze voelt voordat de cliënt zich van haar eigen emoties bewust is. In een therapiesessie verwoordt ze haar gevoel over wat een van de partners inbrengt en checkt, terwijl ze dit zegt, hoe dit bij de ander overkomt. Natuurlijk kan dit niet altijd correct zijn en let ze ook op hoe eerstgenoemde haar interpretatie ervaart.
Juliet vertelt open hoe ze dit heeft geleerd, hoe ze zich vroeger voelde, hoe haar wereld veranderde mede in het begin van haar carrière door de kennis en training in NLP. Het duurde acht jaar voordat ze in een goede eerste positie kon verblijven. Dit ging via vragen aan zichzelf als ‘Wat heb ik nu nodig?’ Stilstaan bij deze vraag en dan lijfelijk voelen wat het antwoord is en hier gehoor aan geven hielp hier.
In de volgende hoofdstukken worden nog vijf cliënten al dan niet met hun partner ten tonele gevoerd. In hoofdstuk 2 gaat over een echtpaar waarvan de vrouw furieus is over het gebrek aan aandacht van haar partner. Juliet voelt de haat, het negatieve oordeel en de hulpeloosheid die dit waarschijnlijk oproept in de partner. Hij reageert kalm, probeert de energie in de kamer te veranderen. Juliet voelt hoe zij samen vastzitten en het verdriet wat er onder zit. Ze weegt haar woorden af, wil eerlijk en tegelijkertijd hoopvol zijn en zegt: ‘dit is echt pijnlijk’. In dit hoofdstuk word je meegenomen in het proces wat daarop volgt. Ze beschrijft hoe ze visualiseert wat ze zou doen, wanneer ze de cliënt individueel zou zien en hoe ze de dubbele binding in de relatie zou opmerken. Aan haar cliënten legt ze uit hoe in het algemeen relaties verlopen, zo haalt ze bijvoorbeeld David Schnarch aan die zegt dat tolerantie voor pijnlijke gevoelens nodig is om te kunnen groeien in de relatie. Ze exploreert de patronen die ontstaan zijn in de jeugd van beide partners, welke bijgedragen hebben aan hun huidige problemen. Het werken aan een goede seksuele relatie, legt ze uit, kan pas beginnen nadat de gevoelde agressie, die er nu tussen de partners bestaat, is geweken. Ze begint met het advies samen plezierige activiteiten te gaan ondernemen. Vervolgens lezen we hoe het verder gaat met het stel zes maanden na de eerste sessies. Er is aandacht besteed aan de emotionele fusie die eerder in de relatie aanwezig was, hoewel niet duidelijk wordt aangegeven hoe dat is gebeurd. Ze krijgen diverse opdrachten die ruimte geven om stapsgewijs de seksuele relatie te verbeteren.
In Thoughts and Theory: ‘The Confusion of Fusion’ legt Juliet het begrip differentiatie uit. Het verlangen naar autonomie en tegelijkertijd naar verbondenheid is een levenslang proces. Hier haalt zij het werk aan van Murray Bowen en David Schnarz.
Ter simplificatie van dit werk introduceert ze drie rollen die kunnen spelen in relaties: Pleaser, Boss en Loner, met als gewenst doel om naartoe te werken de Self-Developer. Wanneer we andere mensen gebruiken om ons emotionele zelf in balans te kunnen houden is dit het tegenovergestelde van differentiatie. Dit kan zich uiten in vermijden, het contact verbreken, teveel leunen op een partner of door controle uit te oefenen met dominant gedrag om daarmee zelf weer in balans te komen. De Self-Developer kiest de gezonde route door zichzelf te checken qua gevoel en gedachten waardoor er weer balans kan ontstaan. Er komt helderheid in wat men zelf ervaart en wat waardevol is, terwijl de verbondenheid in de relatie kan blijven bestaan. Ze beschrijft deze manier van kijken naar relaties in de beschreven cliënten van hoofdstuk 1 en 2 en legt uit hoe men in de richting van Self-Developer kan komen. Aan het eind van hoofdstuk 2 citeert ze een prachtig gedicht van Kahlil Gibran uit The Prophet, welke begint met ‘Let there be spaces in your togetherness’.
Hoofdstuk 3 begint allereerst met het delen van Juliets persoonlijke ervaringen, hoe ze een Pleaser werd door haar eigen levensgeschiedenis. In een gevalsbeschrijving van een homoseksueel stel dat bij haar in therapie komt, wordt deze Pleaserrol in combinatie met een Lonerrol beschreven. Door zijn jeugd met een dominante moeder ging cliënt zich als een Pleaser gedragen, hij herkent het patroon in zijn relatie en wil dit veranderen. Het stel krijgt uitleg over hoe deze rollen werken en hoe het tegenstrijdige verlangen naar autonomie naast het verlangen naar verbinding de relatie kan bemoeilijken. De opdracht is allereerst om onprettige emoties niet meteen weg te maken. Juliet ziet wie van de twee het meest wil veranderen en hoe de weerstand van de ander in eerste instantie verwijdering teweegbrengt. Ze komt met een werkmodel in de vorm van een ster: ‘Five Star Conscious Relating’ welke helpt om bij jezelf te blijven wanneer emoties de relatie bemoeilijken. Elk punt representeert een opdracht namelijk Check, Compose, Clarify, Commit en Consider. In het midden van de ster staat een B van Breathe, dat aangeeft dat ademen een natuurlijke bron is om stress te verminderen. De Check gaat over dat men zich afvraagt in welke rol men zit, Pleaser, Loner of Boss. De tweede check is de vraag of men in het verleden zit of in het heden, dat wil zeggen is het iets wat te maken heeft met de geschiedenis, zit er emotionele lading op? Met Compose ga je bewust dieper ademhalen om het denken en de emotie meer aan elkaar te kunnen koppelen. Clarify is het jezelf afvragen wat je doel is, wat wil je bereiken? Commit staat voor toelaten wat er gebeurt, dus niet weglopen, je afsluiten, maar emoties onder ogen durven zien. Dit doe je ook weer door te pauzeren en te ademen. Tenslotte Consider: bezie wat nodig is zonder in de rol van pleaser te stappen om de relatie in stand te houden.
Het begrip ‘containment’ valt hier. Iets wat in de pessotherapie met behulp van een rolfiguur als ‘containing figure’ aangeboden wordt bij een overflow aan emoties. Juliet oppert de C van Check uit te breiden met de C van Confront: jezelf confronteren met je eigen tekortkomingen. In dit stadium, wanneer je je eigen tekortkomingen onder ogen kunt zien, word je meer vergevingsgezind en wordt het beschuldigen van de ander minder belangrijk. Een positief gevolg van differentiatie in de relatie, legt ze vervolgens uit aan het echtpaar, is het verbeteren van de seksuele relatie, omdat er geen ongezonde emotionele fusie dan meer is. Je wordt niet meer geïnfecteerd en te veel verward en afgeleid door onprettige emoties. Dit is geen simpel proces, eenieder die relaties aangaat, gaat door een dergelijk proces. Het is normaal, legt Juliet uit.
Twee maanden na de start van de therapie blijkt dat er een periode van veel ruzie tussen de twee mannen was ontstaan. Beiden werden meer eerlijk in wat ze wensten, echter onderhandelen en op een niet-toxische wijze hun meningsverschillen oplossen, was nog niet mogelijk. De partners vertellen in een sessie over hun jeugd en wat ze daarin gemist hebben. Juliet gaat vervolgens de Pesso Boyden System Psychomotor therapie uitleggen met het begrip Ideale Ouders. De patronen uit de vroege jeugd kunnen met deze methode geheeld worden. De sessie wordt daarna vervolgd met een individuele sessie, in de Pessotherapie een structure genoemd, van elk apart in het bijzijn van de partner. Dit levert veel helderheid en wederzijds begrip op tussen beide partners.
In ‘Thoughts and Theory’ wordt het sterrenmodel nader toegelicht en uitgelegd met de beschreven casus.
In hoofdstuk vier wordt een vrouw beschreven, die zoekt naar onvoorwaardelijke liefde terwijl ze steeds maar geen partner kan vinden. Juliet onthult hier, dat het haarzelf jaren van research en persoonlijke ontwikkeling heeft gekost, om te beseffen dat je onvoorwaardelijke liefde alleen van ouders in je jeugd kunt krijgen en niet van een partner. De tekorten in de jeugd worden vaak gezocht in een partner, maar deze verwachting komt nooit uit. Ze vraagt daarop aan haar cliënte over de liefde zij in haar jeugd heeft ontvangen. Het weifelende antwoord, waarin positieve gedachten worden verwoord in plaats van positieve ervaringen, spreekt boekdelen. Juliet vraagt door, cliënte vertelt hoe zij als zesjarige, na de scheiding van haar ouders, haar vader heeft gemist. Hier introduceert Juliet een ideale vaderfiguur, op de wijze zoals in de Pessotherapie wordt gewerkt met een passende ‘anti-dote’. Er wordt gezocht naar een juiste invulling van een ideale vaderfiguur, die cliënte kan helpen alsnog onvervulde behoeftes te ervaren. Omdat het hier om een individuele therapiesessie gaat, wordt een leunstoel in de rol van een ideale vader neergezet, waarin ze zich kan nestelen en klein kan voelen. Tijdens deze positief beleefde ervaring komt er ook verdriet naar boven om dat wat gemist werd vroeger. In Pessotermen wordt dit ‘Grief Relief” genoemd. Ook de getuigefiguur, een rolfiguur die verwoordt wat cliënte voelt wanneer bepaalde woorden worden uitgesproken, wordt geïntroduceerd zodat er volop erkenning is voor wat cliënte ervaart. Het gevoel gezien en gevalideerd te worden is hier de helende factor. Vroege tekorten worden met deze methode niet gecompenseerd of getolereerd, ze worden gerepareerd. Cliënten kunnen daardoor ‘thrive rather then survive’.
Voor Pessotherapeuten is dit natuurlijk gesneden koek.
Na het deel waarin de Pessomethode wordt gebruikt, ook met de introductie van een ideale moeder, wordt uitleg gegeven aan de cliënte over het begrip onvoorwaardelijke liefde. De liefde die alleen door ouders kan worden gegeven kan niet van een partner worden verlangd.
10 maanden later vertelt cliënte hoe het gapende gat, wat ze voorheen voelde. verdwenen is, ze voelt zich meer tevreden. Ze gaat meerdere individuele sessies doen en krijgt een realistischer beeld van de partner waar ze naar op zoek is. Ze realiseert zich wat ze in haar jeugd heeft gemist en ervaart de individuele structures als bijzonder helpend. Vervolgens doet ze gedurende tien maanden mee aan groepstherapie met de Pessomethode voor haar persoonlijke ontwikkeling. Drie structures worden vervolgens uitgebreid beschreven. In de laatste structure heeft ze de behoefte haar ideale vader te testen met haar krachtige energie. Ze mag al haar kracht inzetten, hierbij blijkt uitbreiding met twee extra rolfiguren voor de ideale vader nodig en kan ze ervaren dat haar ideale vader liefdevol overweg kan met haar woede en kracht en niet omvalt.
In individuele sessies die erop volgen, werkt cliënte met Juliet aan een realistisch plan om een partner te vinden, waar ze geen machtsstrijd mee aan hoeft te gaan en waarvan ze geen onvoorwaardelijke liefde meer van verwacht.
‘Thoughts and Theory’ behandelt vervolgens de structuur van een structure in de Pessotherapie.
Al Pesso en en Diane Boyden-Pesso worden aangehaald: ‘We are all in the endless act of becoming wholly and truly who we are’. Kort en krachtig legt Juliet uit wat de kern is van deze methode en waarin het verschilt van andere vormen van therapie.
Hoofdstuk vijf begint met het verhaal van een stel, dat vooral hun relatie goed wilde houden, zonder dat er nu echt problemen zouden zijn. Althans zo vertelt een van de twee de motivatie om contact op te nemen met Juliet. Ze hadden van een vriend, die deelnam in een groep van Juliet, gehoord over Pessotherapie en merkten hoeveel positieve gevolgen deze deelname voor hem had. Ze startten samen in de groep, Juliet werkt ditmaal met placeholders, een begrip bekend voor Pessotherapeuten. Het begrip ‘bookmark’ welke Pesso gebruikte wordt hier duidelijk uitgelegd: een eerste aanzet voor de introductie van een ideaalfiguur, meestal een ideale ouder. Te vroeg inzetten van een ideale ouder kan namelijk als ongeloofwaardig worden ervaren en worden afgewezen. Het markeert een plaats in de structure welke later wordt uitgebreid en waardoor het afwijzen van een ideaalfiguur door de cliënt als een te grote stap wordt voorkomen. Het verloop van de structure van de man wordt hier uitgebreid beschreven. Het blijkt dat zijn moeder nogal veeleisend was en hem het gevoel gaf het nooit goed te doen. Het gevoel dat dit bij hem oproept ervaart hij ook geregeld bij zijn partner. Het aanwezig zijn van de partner tijdens de structure en hem pas erna erbij betrokken laten worden is zeer heilzaam voor een beter begrip en compassie voor elkaar. Het zogenoemde ‘negative principle’, oorspronkelijk afkomstig van de reële ouder en geprojecteerd op de partner, kan terug naar de oorsprong, daar waar het eerder vandaan kwam. De historische lading van een negatief beleefde ervaring in de jeugd wordt niet langer op de huidige partner gelegd. De relatie wordt volwassener en liefdevoller.
Ook voor niet-ingewijden in de Pessomethode is het verloop van wat er in een structure gebeurt bijzonder leesbaar en goed te volgen beschreven.
In het daaropvolgende deel wordt de structure van de vrouw beschreven, weer in het bijzijn van de groep en haar partner. Het blijkt dat ze in het verleden misbruik heeft meegemaakt door een oom, iets wat ze nooit aan iemand uitgebreid heeft verteld. Wat ze als kind nog kon wegmaken door in een soort van droomtoestand te gaan, kan ze in de sessie met behulp van een contactfiguur en een beschermende rolfiguur opnieuw ensceneren, maar dan zodanig dat ze gesteund en beschermd wordt door deze figuren tegen de overmacht van deze oom. Haar lichaam krijgt nu de neiging bepaalde bewegingen te willen maken, ze wordt aangemoedigd dit te volgen, iemand in de rol van ‘resistance’ ofwel limiterende figuur begrenst dit, geeft de juiste gepaste tegenkracht en daardoor het gevoel dat haar kracht wordt ontmoet en er mag zijn, kortom er is validatie. Juliet legt uit wat er gebeurt, wanneer er sprake is van misbruik in de jeugd. Als voorbeeld noemt zij het geval van het ‘Stockholm syndroom’ waar de gegijzelde zich gaat openstellen, onderwerpen, en positieve gevoelens gaat koesteren voor de gijzelaar. Het wordt psychologisch geduid als een vorm van overleven. Dit is een biologisch natuurlijk mechanisme, het wordt bijvoorbeeld in primaten ook gezien. Het probleem is dat mensen die misbruikt zijn geweest een teveel aan kwetsbaarheid er aan overhouden, teveel openheid naar anderen en zo gemakkelijk opnieuw slachtoffer van misbruik kunnen worden. Met als gevolg het ontstaan van schuldgevoelens en zwijgzaamheid. Lichamelijk kunnen spierspanningen optreden, met name in de benen. Dit gebeurt in de beschreven sessie ook. De benen van de vrouw beginnen hevig te trillen en er komen dan als bescherming tegen teveel openheid twee rolfiguren naast haar zitten die haar benen bij elkaar houden. Als ze kracht gaat gebruiken om de benen van elkaar te houden geven de rolfiguren tegenkracht en de juiste fysieke bescherming. Ze wordt aangemoedigd hier geluid bij te geven. Er volgt een ontlading en een hevige schreeuw waarna ze begint te huilen. De rolfiguur krijgt dan de uitbreiding aangeboden van een ideale moeder, die haar liefdevol vastgehouden zou hebben wanneer ze angst voelde, zodat ze de nodige veiligheid fysiek kon ervaren. De sessie vervolgt tenslotte met de inbreng van een ideale vader en zelfs een ideale oom en tante.
Na de sessie wordt de partner uitgenodigd om als eerste te reageren wat hij beleefde tijdens het aanschouwen van de sessie. Het blijkt dat hij nauwelijks iets wist van het misbruik en nu pas begrijpt wat de achtergrond is van de ‘no go area’ in de relatie.
Na nog twee modules met structures blijkt dat de relatie zich op een positieve wijze ontwikkeld heeft. Beide partners voelen zich steviger en hebben meer waardering voor elkaar, ze zijn samen gegroeid.
In het deel Thoughts and Theory wordt de vergelijking gemaakt tussen Pessotherapie in een groep en individueel. Het voordeel van een groep is het meebeleven van wat er tijdens een sessie gebeurt, dit wordt toegeschreven aan onze spiegelneuronen. Wanneer een groepslid iets doormaakt wat helend is voor die persoon en herkenbaar is voor anderen, werkt dit therapeutisch door voor de hele groep. Bij het werken in geval van een fysiek trauma zoals in dit hoofdstuk beschreven werd, is de meest effectieve reset een op het lichaam gebaseerde actie. In dit geval was dat fysiek vastgehouden worden door een positieve rolfiguur en begrenzing ervaren van natuurlijke, want ontstaan vanuit overlevingsmechanismen, maar niet direct helpende neigingen van het lichaam. Pijn ervaren in de schouders wordt in deze casus uitgelegd als het zichzelf tegenhouden van bepaalde bewegingen. Als dit tegenhouden door een rolfiguur gebeurt, wordt de impuls van het willen optrekken van de schouders bewust gemaakt en geeft dat alle ruimte voor expressie van een lichamelijk ervaren intentie. Dit maakt dat er connectie kan worden gemaakt met onderliggende gevoelens. Door dit te ervaren kwam er expressie in de vorm van een schreeuw, de schreeuw die uiting gaf aan haar angst. De angst van het kind hoeft, doordat de ideale moeder aanwezig is, niet langer onderdrukt en ondergronds te blijven, het krijgt een veilige plek in veilige verbinding en dooft dan op een natuurlijke manier uit.
Vervolgens wordt onze zo gemiste Lowijs Perquin geciteerd: ‘Samen met de techniek van het expliciet creëren van een therapeutisch klimaat en het principe van het aanbieden van een alternatief symbolische gebeurtenis, de zogenoemde ‘Antidote’, is de techniek van fysieke limitering in een therapeutische context de belangrijkste bijdrage van PBSP in het veld van psychotherapie.’
Als toelichting hierop is het duidelijk dat het kunnen ervaren van veilige grenzen op symbolische en tegelijkertijd fysieke wijze ervaren met rolfiguren, met veilige ideale ouders of andere volwassenen, bij een individuele werkwijze niet mogelijk is.
Het integreren van polariteiten, zoals kracht en kwetsbaarheid, wordt door middel van de laatst beschreven sessie uitgelegd. Het zich willen openen en kwetsbaar zijn in een volledig veilige omgeving wordt toegestaan als experiment. De rolfiguren beschermen haar, ze kan experimenteren met haar verlangen zich te willen openen en tegelijkertijd haar kracht laten zien. Dit alles moet gebeuren op zo’n manier, dat de cliënt de controle kan houden. Elk woord en elke stap moet met instemming van de cliënt gebeuren. In latere sessies merkte Juliet dat de stem van deze cliënte steviger was geworden, ze kon meer natuurlijke autoriteit laten zien.
Hoofdstuk 6 gaat over een stel van in de veertig, dat elkaar negen jaar eerder had leren kennen. Ze hebben een zoon van zeven jaar oud. Op de vraag waarom ze naar Juliet komen, antwoordt de man dat ze komen vanwege hun onbevredigende seksuele relatie. De vrouw geeft daarop een meer uitgebreid antwoord. Behalve dat zij het probleem op seksueel gebied ook aangeeft, vertelt ze hem niet meer aantrekkelijk te vinden, omdat hij de laatste jaren zo snel kwaad wordt. Ze heeft het gevoel dat hij haar alleen maar aanraakt, omdat hij sex wil. ‘Ik ben er niet alleen voor zijn plezier.’
Juliet inventariseert de wensen waarmee het stel wil beginnen. De wens van de man om de seksuele relatie te verbeteren, wordt als eerste gevolgd. Juliet geeft praktische adviezen over impotentie en daaropvolgend algemene kennis over hoe intieme relaties kunnen verlopen. Ze legt uit dat kwetsbaarheid en openheid samenhangen, intimiteit ontstaat wanneer we onszelf openstellen in ons kwetsbare deel en dat daarvoor moed nodig is, dus kracht. De vrouw kan zichzelf moeilijk dingen gunnen, zoals bijvoorbeeld in haar ogen dure kleding, aangeboden door haar partner. Ze weet zelf niet waarom, het om te beginnen ‘niet-weten’ accepteren in plaats van het onprettige gevoel vermijden, is hier een eerste stap.
Acht weken later zijn er vier therapie-sessies geweest. Het stel is tevreden over het feit dat ze nu meer met elkaar praten, op seksueel gebied zijn er nog steeds problemen. Juliet begint te vermoeden dat er sprake kan zijn van een zo door Pesso genoemd ’Magical Marriage’ bij de vrouw. Dit omdat zij een overduidelijk groot medeleven en toewijding vertoont ten opzichte van haar vader. Haar moeder was altijd jaloers op de relatie die zij met elkaar hadden. In haar huidige leven blijkt de relatie van de vrouw met haar nu zevenjarige zoontje de man jaloers te maken, hij voelt zich minder belangrijk. Als jong meisje voelde de vrouw aan, dat de relatie tussen haar ouders niet goed zat. Ze vulde onbewust dit gat door ‘a little wife’ voor haar vader te worden, uit een sort van medelijden met de vader. Dit onbewuste patroon in de jeugd zet zich voort in de volwassenheid en verstoort de huidige intieme relatie van het stel. Juliet legt dit fenomeen aan hen uit. Er volgt daarop een structure met placeholders, haar vader als jonge man wordt symbolisch door middel van een kussen neergelegd. Het voorstel van Juliet is nu om deze jonge man een ideale vrouw te geven, ook in de vorm van een object. Ze kiest een mooi met goud geborduurd kussen uit en legt deze een eindje weg van het eerst gekozen kussen, die haar vader als jonge man voorstelt. Dit is opmerkelijk en blijkt te komen doordat in de gecreëerde ideale situatie voor een deel nog de reële situatie, hoe het vroeger was, doorspeelt. De afstand wordt gecorrigeerd door Juliet met instemming van cliënte. Het echt ideaal maken in deze enscenering gebeurt door de twee kussens dichter bij elkaar te leggen en tevens op enige afstand van cliënte. Hoe het destijds had moeten zijn, dus ouders die met elkaar een zodanige relatie hebben, zodat het kind echt kind kan zijn en niet ‘a little partner’ van haar vader, wordt vervolgens in scene gezet in de structure. Cliënte krijgt zodoende de ervaring dat zij er niet voor haar vader hoefde te zijn. Zij kan kind zijn met kinderlijke behoeftes, die gepast worden vervuld met het daarbij ervaren van gepaste grenzen. Cliënt voelt zich na deze structure lichter en de spanning in haar lichaam verdwijnt. Ze kan nu volop rustig ademhalen zonder de last van verantwoordelijkheid te voelen voor haar vader. De structure wordt verder beschreven met ideale ouders, dit alles in het bijzijn van cliëntes partner, die stil en ontroerd heeft meegeleefd. Totaal duurde de relatietherapie vier maanden met een terugkomsessie na zes maanden. De relatie was werkelijk verbeterd, er was geen sprake meer van jaloezie in het gezin ten opzichte van elkaar.
Dan bij ‘Thoughts and Theory’ volgt uitleg over het begrip ‘Magical Mariage’, dit ontstaat daar waar een kloof is ontstaan en het kind dit gat opvult. Door Pesso wordt dit ‘Holes in Roles’ genoemd. Dit gebeurt allemaal onbewust in de verbeelding van het kind. Het kind stapt in de kloof die er tussen de ouders is ontstaan om de harmonie te bewaren en ervoor te zorgen dat de vader of de moeder genoeg liefde en aandacht krijgt, ook al gaat dit ten koste van kinderlijke behoeftes. Juliet vertelt hier dat ze dit proces heel goed begrijpt, omdat ze zelf een duidelijke ‘Magical Mariage’ had met haar moeder en een, hoewel minder duidelijke, met haar vader. Ze gaf als kind aan haar ouders datgene wat ze niet aan elkaar gaven.
Research toont aan dat altruïsme een aangeboren kenmerk is van de mens, zelfs bij kleine kinderen. Het lijkt erop dat we geboren worden met de kennis van weten van wat goed en juist is. Kinderen herkennen dat volwassenen een goede partner nodig hebben, een partner met wie een sterke band aanwezig is. Er kan ook letterlijk een probleem ontstaan wanneer een van de ouders ziek wordt of overlijdt. Het kind voelt dan het ontstane gemis. In elke situatie waar een vacuüm ontstaat, een niet door een volwassene voldoende ingevulde rol van een liefhebbende partner, wordt het kind als het ware ingezogen in deze zogenoemde Magical Marriage. Dit heeft als negatief gevolg dat het kind zich te belangrijk gaat voelen en zelfs een gevoel van omnipotentie kan gaan ontwikkelen. Een diepgaand impact op het kind is het gevolg, iets wat een negatieve invloed heeft voor het verdere leven.
Deze omnipotentie manifesteert zich op verschillende manieren. Een cliënt van Juliet voelde deze omnipotentie zo sterk, dat hij alleen God vertrouwde wat betreft het beter kunnen zorgen voor zijn moeder. Een andere cliënt stapte in de rol van martelaar, de gedachte was ‘ik moet altijd iedereen alles geven’. Of de omnipotentie manifesteert zich in het geloof dat een bepaalde therapie iedereen kan helpen, maar mij zal het niet helpen. De implicatie van die gedachte is dan: ’ik ben de enige die zo beschadigd is’. Het unieke en speciale van die persoon is het onmetelijke lijden, hetgeen tegelijkertijd een vorm van status verkrijgen is.
Volgens Pesso zijn de consequenties van dit patroon van omnipotentie dat zoals hij het noemt ‘de hel losbreekt’, omdat seksuele en agressieve krachten niet meer begrensd, gemoduleerd of gebonden worden. Een overvloed aan gevoelens zoeken zo onbewust een weg naar ontlading. Neurobiologisch onderzoek heeft een verband waarschijnlijk gemaakt tussen vroege verwaarlozing en mishandeling in de werking van het brein. Het beinvloedt de werking van de hormonen vasopressine en oxytocine, waardoor bij een disbalans een verhoogde neiging ontstaat tot seksueel wangedrag, agressie en geweld.
Magical Mariage is een voorbeeld van ‘holes in roles’, een ‘gapend gat’ in het systeem tijdens de opvoeding. Bijvoorbeeld als een ouder overlijdt, terwijl de kinderen nog jong zijn. Als het kind veel medeleven ervaart met de achterblijvende ouder, ontstaat een verlangen om het ontstane gat te vullen. Dit is te wijten aan onze aangeboren behoefte aan heelheid. Ook weer in Juliets eigen geschiedenis beschrijft ze, dat ze zelfs een ‘vader voor haar vader’ werd, omdat haar grootvader overleed, toen haar vader nog maar een paar weken oud was. Ook buiten de familie kunnen er ‘holes in roles’ ontstaan. Door in de jeugd verhalen te horen over misstanden in de wereld, kan iemand zich buitenproportioneel verantwoordelijk gaan voelen voor die wereld en het idee krijgen dit op te moeten lossen, ook al gaat dit ten koste van zichzelf.
Gevolgen van een overvloed aan gevoelens zijn divers. Genoemd worden psychologische verdedigingsmechanismen zoals depressie, dissociatie, retroflectie of projectie, onvermogen zaken af te maken zoals projecten niet doorzetten of passief agressief gedrag, onvermogen om te ontvangen bijvoorbeeld complimenten en hulp naast gevoelens van schaamte en schuld.
Soms schieten deze mechanismen tekort waardoor gewelddadig gedrag ontstaat. Op een grotere schaal kan men hier denken aan terrorisme en het starten van een onrechtvaardige oorlog, uitgevoerd door mensen met een onbewust irreëel gevoel van omnipotentie.
Dit verschijnsel van ‘holes in roles’ kan volgens Juliet voorzover haar bekend, alleen met de PBSP methode opgelost worden. De methode is dan om een symbolische film met ideaalfiguren terug in de tijd te creëren, zo wordt alsnog het ontstane ‘gat’ uit het verleden gedicht en komt er weer ruimte voor eigen behoeften. Als dit volledig geloofwaardig samen met de cliënt wordt beleefd, kan deze een stap terug nemen, een zucht van verlichting slaken en iemand anders op symbolische wijze, het werk laten doen in plaats van zichzelf steeds weer op te offeren. Een gevoel van wegvallen van een last, die op de schouders rustte, geeft ruimte en energie voor het eigen leven. Het gevoel niet langer een soort God te zijn, niet de enige persoon die kan redden, geeft een dramatische verschuiving van aandacht terug naar zichzelf, een gevoel van meer in het eigen lijf zitten.
Hoofdstuk 7 verhaalt over Juliet zelf, wat ze heeft meegemaakt in relaties met paarden en mensen en met therapie.
Als kind was ze al dol op paarden en hier roemt ze de buitengewone kracht van hun wijze van communicatie en harmonie. Ze heeft aan dressuur gedaan en aan vele wedstrijden deelgenomen. De samenwerking tussen paard en ruiter intrigeerde haar in het bijzonder en dat gaf haar geweldige momenten van ervaren van harmonie. Samenwerken aan balans, cadans, precisie en schoonheid maakte deze sport voor haar een bijzonder favoriete bezigheid. Ze leerde veel over samenwerken, als voorbeeld noemt ze het duidelijk hebben van de intentie. Als men niet weet waarheen te gaan en met welke snelheid, dan is het heel onwaarschijnlijk dat men een doel bereikt. Ze leerde leiden en volgen en assertief worden. Paarden zowel als kinderen zoeken leiderschap en grenzen, ze willen die uitdagen maar hebben ook nodig dat grenzen waar nodig worden bewaakt. Een paar mooie illustraties van wat ze heeft meegemaakt tijdens trainingen en wedstrijden zijn boeiend om te lezen. Later gaf ze zelf paardrijles en bracht haar opgedane kennis vanuit haar opleiding tot therapeut in verband met elkaar. De relatie tussen ruiter en paard heeft wat betreft communicatie en emoties duidelijk overeenkomsten met andere relaties. Tijdens relatietherapie heeft de therapeut ook een stevige, geaarde en daarbij volgende aanwezigheid nodig, welke tevens het onverwachte van een gebeurtenis aankan naast vrijheid in het proces om waar nodig weer los te laten.
In dit laatste hoofdstuk verhaalt Juliet over haar relaties met mannen. Ze ging tijdens haar twaalf jaar durende eerste huwelijk naar een therapeut, die tevens soefi leraar was en werkte met hem aan relationele issues en haar ervaringen uit haar jeugd. Ze leerde veel door het volgen van cursussen NLP waarna ze counselor werd. Tijdens daaropvolgende opleidingen bleek ze vooral talent te hebben voor werken met koppels. Via het werk van David Schnarch leerde ze over emotionele fusie en haar eigen ideeën, die zij tot dan toe had, over hoe je in een relatie het beste samen kon leven. Ook leerde zij van hem hoe haar eigen verhouding tot seksualiteit was gevormd en hoe ze deze kon verbeteren door zelf verantwoordelijkheid te nemen in plaats van deze neer te leggen bij haar partner.
In 2001 maakte ze kennis met PBSP en werd daar ‘blijvend verliefd’ op. Therapie door middel van praten bleek niet voldoende geweest te zijn. Door structures kon ze diepere heling ervaren, ze ontdekte dat zich in haar lichaam herinneringen en trauma’s waren opgeslagen, welke doorgewerkt konden worden met de PBSP-methode. Oude issues verdwenen om nooit meer terug te komen.
Tegenwoordig voelt Juliet zich rijk door haar werk als therapeut, welke zij als enorm bevredigend ervaart. De veranderingen die zij ziet ontstaan bij haar cliënten, worden die ze echt zijn, helpen haar ook om volledig te zijn wie zij is.
Tenslotte achterin het boek vindt men een glossary van gebruikte termen naast een bibliografie. Bij elk hoofdstuk staan referenties van gebruikte opmerkingen en literatuur.
Mijn mening over dit boek is zeer positief. Met of zonder kennis over PBSP is het boeiend en heel prettig om te lezen, mede door de openheid die Juliet toont. Deze wat uitgebreide recensie was dan ook plezierig om te schrijven, omdat ik gestimuleerd werd het boek nogmaals goed en ten volle te lezen.
Translated Review
Margret Kaandorp 16-11-2020
Recensie Landscapes of the Heart, Juliet Grayson
The Working World of a Sex and Relationship Therapist
ISBN 978-0-9930306-2-8 2016
After attending an individual online live session by the author Juliet Grayson with a woman, who was well acquainted with The Pesso Boyden Method, I ordered the aforementioned book.
In the book I was fascinated by how Juliet works with couples and how she uses her experience and expertise in The Pesso Boyden Method and sex and relationship therapy.
It is a book in which she also describes her own development and explains her personal experience and acquired knowledge in an open way.
Each chapter starts with the description of a case, after which she gives an explanation and further explanation with ‘Thoughts and Theory’.
In the first chapter you can read how two people, who go to therapy with her, met and what they initially found attractive in each other. When after two years the couple starts to experience dissatisfaction in the relationship and it threatens to get bogged down, they end up with Juliet. After an extensive individual intake, the therapy is started. Juliet explains in this chapter how she works, how she steps into the client’s world and how she feels about herself, what it would be like to live in their world. She wonders what she herself would feel if she had gone through the same history as was told at the intake. She asks herself the following questions:
“If I have these habits and this way of speaking, how do I feel? What happens to me? What do I believe? What’s going on in my body?’ Then she comes back as herself and then offers a obtained insight or thought as a suggestion to the client. She then speaks with as much truth as the therapeutic relationship seems to be strong enough to be able to share this with the client. She weighs here what fits in terms of directness and honesty, if necessary she waits. In the first case described, she wonders how honest the couple usually is to each other. This question is asked aloud by her at an appropriate time. After explaining how on the one hand there is politeness to each other and on the other hand there is a natural need for authenticity, in short how difficult it is often honest with each other, the conversation also starts between the partners. Juliet gives a lot of space to express everyone’s own desires and also speaks about her feelings about what she experiences during the session. She does all this in a complimentary and warm way. She invites the couple to be honest and, if necessary, she calls for the tone of the voice to be inviting to each other and not accusatory or harsh with the explanation that it will be easier to listen to each other that way. She alternately crawls into the skin of the other and expresses what she feels to the couple. You could call this microtracking, the term Pesso has always used. As for the couple’s sexual dissatisfaction, Juliet prefers to engage in individual conversations first. In this way she prevents too much confrontation towards the other person when it comes to past relationships. In the meantime, she shares her knowledge about misunderstandings and pitfalls regarding sexual relationships, how often and in what way women can reach orgasm and how people change over the course of their lives into what they do and do not find perverse and what they do and do not desire.
Each case discussion is followed by a section with ‘Thoughts and Theory’.
In this first chapter she tells how as a child she could get into the skin of someone else to find out what is going on. In the beginning of her education she also studied NLP, neurolinguistic programming. Three perspectives are mentioned here, the first where you are yourself, standing in your own perspective with your own values, beliefs and presuppositions. You are clear in what you think, feel and want. In the second position you step into the shoes of the other, you experience the world from the point of view of the other and feel what the other person feels, there is compassion and empathy. The third position puts you in the position of the observer without the feelings of the second or first position. You’re standing on a balcony and see two people arguing. Imagine that you are one of those two, in the third position you can keep an emotional distance, the helicopter view. Staying in the first position was the weakest and most difficult position in her own youth. As a therapist, clients need to be able to feel from a second position. But a good first position is important to indicate boundaries, while shifting to the third position helps to be able to take a step back and keep an overview of how the therapeutic work is going. Stepping into the second position happens when one completely moves into the world of a client, the world in which he lives, what he believes, her view of the world, norms and values and even imagining having the same body shape and muscle mass. She does not have the illusion that she always does this well, checking whether it is correct is part of it. This allows her to articulate what she feels before the client is aware of her own emotions. (Recognizable to Pesso therapists when the witness figure is inserted based on what the therapist physically notices in himself.) In a therapy session, she expresses her feelings about what one of the partners brings in and checks, while saying this, how this happens to the other. Of course, this may not always be correct and she also pays attention to how the former experiences her interpretation.
Juliet talks openly about how she learned this, how she used to feel, how her world changed partly in the beginning of her career through the knowledge and training in NLP. It took eight years before she could stay in a good first position. This was done through questions to himself such as ‘What do I need now?’ Dwelling on this question and then physically feeling what the answer is and responding to it helped here.
In the following chapters, five more clients are presented with or without their partner. Chapter 2 is about a couple whose wife is furious about her partner’s lack of attention. Juliet feels the hatred, the negative judgment, and the helplessness that this probably evokes in the partner. He reacts calmly, trying to change the energy in the room. Juliet feels how they are stuck together and the sadness that is underneath. She weighs her words, wants to be honest and hopeful at the same time and says: ‘this is really painful’. In this chapter you will be taken along in the process that follows. She describes how she also visualizes what she would do, when she would see the client one-on-one, and how she would notice the double bind in the relationship. She explains to her clients how relationships generally work, as she quotes David Schnarch who says that tolerance for painful feelings is necessary to grow in the relationship. She explores the patterns that have arisen in the youth of both partners, which have contributed to their current problems. Working on a good sexual relationship, she explains, can only begin after the perceived aggression that exists between the partners has subsided. She starts with the advice to undertake enjoyable activities together. Then we read how the couple is doing six months after the first sessions. Attention has been paid to the emotional fusion that was present earlier in the relationship, although it is not clearly indicated how that happened. They are given various assignments that give room to gradually improve the sexual relationship.
In Thoughts and Theory: ‘The Confusion of Fusion’, Juliet explains the concept of differentiation. The desire for autonomy and at the same time for connectedness is a lifelong process. Here she refers to the work of Murray Bowen and David Schnarz.
To simplify this work, she introduces three roles, which can play in relationships: Pleaser, Boss and Loner, with the desired goal of working towards the Self-Developer. When we use other people to balance our emotional selves, it is the opposite of differentiation. This can manifest itself in avoidance, breaking contact, leaning too much on a partner or by exercising control with dominant behavior in order to regain balance. The Self-Developer chooses the healthy route by checking himself in terms of feelings and thoughts, so that balance can arise again. There is clarity in what one experiences oneself and what is valuable while the connection in the relationship remains. She looks at this way of looking at relationships in the clients described in chapters 1 and 2 and explains how one can get in the direction of Self-Developer. At the end of chapter 2 she quotes a beautiful poem by Kahlil Gibran from The Prophet, which begins with ‘Let there be spaces in your togetherness’.
Chapter 3 begins with sharing personal experiences, how Juliet emotionally became a pleaser through her own life history. In a case description of a homosexual couple who come to therapy with her, this Pleaser role is described in combination with a Loner role. Because of his childhood with a dominant mother, the client started to behave like a Pleaser, he recognizes the pattern in his relationship and wants to change it. The couple is given an explanation of how these roles work and how the conflicting desire for autonomy in addition to the desire for connection can complicate the relationship. The assignment is first of all not to immediately eliminate unpleasant emotions. Juliet sees which of the two wants to change the most and how the resistance of the other initially causes removal. She comes up with a working model in the form of a star: ‘Five Star Conscious Relating’ that helps to stay with yourself when emotions complicate the relationship. Each point represents an assignment namely Check, Compose, Clarify, Commit and Consider. In the center of the star is a B of Breathe with the fact that breathing is a natural source to reduce stress. The Check is about wondering what role one is in, Pleaser, Loner or Boss. The second check is the question of whether one is in the past or in the present, that is, is it something that has to do with history, is there an emotional charge on it? With Compose you will consciously breathe deeper in order to be able to link the mind and the emotion more. Clarify is asking yourself what your goal is, what do you want to achieve? Commit stands for allowing what happens, so not running away, closing yourself off, but daring to face emotions. You also do this by pausing and breathing. Finally Consider: see what is needed without stepping into the role of pleaser to maintain the relationship.
The term ‘containment’ falls here. Something that in The Pesso Boyden Method with the help of a role figure as a ‘containing figure’ can help with an overflow of emotions. Juliet suggests extending the C of Check with the C of Confront: confronting yourself with your own shortcomings. At this stage, when you can face your own shortcomings, you become more forgiving and blaming the other person becomes less important. A positive consequence of differentiation in the relationship, she then explains to the couple, is to improve the sexual relationship, because there is no unhealthy emotional fusion. You are no longer infected and too much affected by unpleasant emotions. This is not a simple process, anyone who enters into relationships goes through such a process. It’s normal, Juliet explains.
Two months after the start of the therapy, it appears that a period of many quarrels had arisen between the two men. Both became more honest in what they desired, but negotiating and resolving their differences in a non-toxic way was not yet possible. In a session, the partners talk about their childhood and what they missed. Juliet will then explain the Pesso Boyden System Psychomotor Therapy with the concept of Ideal Parents. The patterns from early childhood can be healed with this method. The session is then followed by an individual session, called a structure in The Pesso Boyden Method, of each separately in the presence of the partner. This provides a lot of clarity and mutual understanding between both partners.
In ‘Thoughts and Theory’ the star model is explained in more detail and explained with the described case.
Chapter four describes a woman searching for unconditional love while still unable to find a partner. Juliet reveals here that it took her years of research and personal development to realize that you can only get unconditional love from parents in your youth and not from a partner. The deficits in youth are often sought in a partner, but this expectation never comes true. She then asks her client about what love she received in her youth. The hesitant answer, in which positive thoughts are expressed instead of positive experiences, speaks volumes. Juliet asks, client tells how as a six-year-old, after the divorce of her parents, she missed her father. Here Juliet introduces an ideal father figure, in the way that is used in The Pesso Boyden Method. We are looking for a correct interpretation of an ideal father figure, who can help the client to experience unmet needs. Because this is an individual therapy session, an armchair is placed in the role of an ideal father, in which she can settle and feel small. During this positively lived experience, sadness also comes up for what was missed in the past. In Pesso terms, this is called “Grief Relief.” The witness figure, a role figure that expresses what the client feels when certain words are spoken, is also used to get full recognition for what the client experiences. The feeling of being seen and validated is a healing factor here. Early deficits are not compensated or tolerated with this method, they are repaired. Clients can therefore ‘thrive rather then survive’.
For Pesso therapists, of course, all this is a piece of cake.
After the part in which the Pesso method is used, here with the introduction of an ideal mother, an explanation is given to the client about the concept of unconditional love. The love that can only be given by parents cannot be required of a partner.
10 months later, the client tells how the gaping hole, which she previously felt, has disappeared, she feels more satisfied. She will do several individual sessions and get a more realistic picture of the partner she is looking for. She realizes what she missed in her youth and experiences the individual structures as particularly helpful. She then participates in group therapy with the Pesso method for her personal development for ten months. Three structures are then described in detail. In the last structure, she feels the need to test her ideal father with her powerful energy. She can use all her strength, this requires expansion with two extra role figures for the ideal father and she can experience that her ideal father can lovingly deal with her anger and strength and does not fall over. In The Pesso Boyden Method called physical limitation. In individual sessions that follow, the client works with Juliet on a realistic plan to find a partner, with whom she does not have to enter into a power struggle and from which she no longer expects unconditional love.
‘Thoughts and Theory’ then deals with the structure of a structure in The Pesso Boyden Method.
Al Pesso and Diane Boyden-Pesso are quoted: ‘We are all in the endless act of becoming wholy and truly who we are’. Juliet explains briefly and powerfully what is at the heart of this method and how it differs from other forms of therapy.
Chapter five begins with the story of a couple who mainly wanted to keep their relationship good, without there really being any problems. At least that’s how one of the two tells the motivation to contact Juliet. They had heard about Pesson Boyden method from a friend, who participated in a group of Juliet’s, and noticed how positive this participation had for him. They start together in the group, Juliet now works with placeholders, also a household name known to Pesso therapists. The term ‘bookmark’ that Pesso used is clearly explained here: a first step towards the introduction of an ideal figure, usually an ideal parent. Using an ideal parent too early can be perceived as too implausible and rejected. It marks a place in the structure which is later expanded and which prevents the rejection of an ideal figure by the client as too big a step. The course of the structure of the man is described in detail here. It turns out that his mother was quite demanding and made him feel like he was never doing well. The feeling that this evokes in him, he also experiences regularly with his partner. The presence of the partner during the structure and only being involved afterwards is very beneficial for a better understanding and compassion for each other. The so-called ‘negative principle’, originally originating from the real parent and projected onto the partner, can go back to the origin, where it came from before. The historical charge of a negatively lived experience in youth is no longer ‘stuck’ on the current partner. The relationship becomes more mature and loving.
Also for the uninitiated in the Pesso method, the course of what happens in the structure is very readable and easy to follow described.
In the following section, the structure of the woman is described, again in the presence of the group and her partner. It turns out that she has experienced abuse by an uncle, something she has never told anyone extensively. What she could make away as a child by going into a kind of dream state, she can re-stage in the session with the help of a contact figure and a protective role figure, but in such a way that she is supported and protected from the superiority of this uncle. Her body now tends to want to make certain movements, she is encouraged to follow this, someone in the role of ‘resistance’ or limiting figure limits this, gives the right appropriate counterforce and therefore the feeling that her strength is met and allowed to be there: validation. Juliet explains what happens when there is abuse in childhood. In the case of the so-called ‘Stockholm syndrome’, the hostage opens up, submits, and has positive feelings for the hostage. It is psychologically interpreted as a form of survival. However, it is a biological natural mechanism, it is also seen in primates, for example. The problem is that people who have been abused have too much vulnerability, too much openness to others and can easily become victims of abuse again. The result is feelings of guilt and silence. Physically, muscle tensions can occur, especially in the legs. This also happens in the described session here. The legs start to vibrate violently and get as a ‘countershape’ two role figures that hold her legs together. In this way, they provide protection against too much openness and vulnerability. Even if she is going to use force to keep the legs apart, the role figures give counterforce and the right physical protection. She is encouraged to add sound to this. A discharge follows by means of a violent scream and then she starts crying. The role figure then gets the extension to an ideal mother, who would have held her lovingly, when she felt fear, so that she could also experience the safety physically. The session continues with input from an ideal father and finally an ideal uncle and aunt.
After the session, the partner is invited to be the first to reacact what he experienced during the session. It turns out that he hardly knew anything about the abuse and now he understands what the ‘no go area’ was in the relationship.
After two more modules with structures, Juliet sees that the relationship has developed in a positive way. Both partners feel more solid and have more appreciation for each other, they have grown together.
In the part Thoughts and Theory the comparison is made between Pessotherapy in a group and individually. The advantage of a group is to experience what happens during a session, thanks to our mirror neurons. When a group member goes through something that is healing for that person and recognizable to others, it works therapeutically for the whole group. When working in case of physical trauma as described in this chapter, the most effective reset is a body-based action. In this case, it was being held by a positive role figure and experiencing limitations of natural, because survival mechanisms, but not directly helping tendencies of the body. Experiencing pain in the shoulders is explained in this case as holding back certain muscle tensions. (I would call it “self self” interaction.) If this holding back is done by a role figure, the impulse of wanting to raise the shoulders is made conscious and gives all the room for expression of a physically experienced intention. This allows a connection to be made with underlying feelings. By experiencing this, expression came in the form of a scream, the scream that expressed her fear. The child’s fear, because the ideal mother is present, no longer has to be suppressed and remain underground, it gets a safe place in a safe connection and extinguishes.
Our so missed Lowijs Perquin is also quoted: ‘Together with the technique of explicitly creating a therapeutic climate and the principle of offering an alternative symbolic event, the so-called ‘Antidote’, the technique of physical limitation in a therapeutic context is the most important contribution of PBSP in the field of psychotherapy.’
An explanation of this is that being able to experience safe boundaries in a symbolic and at the same time physical way with role figures, with safe ideal parents or other adults, here and then, is not possible in a one-on-one method.
The integration of polarities, such as strength and vulnerability, is explained through the last described session. Wanting to open up and be vulnerable in a completely safe environment is allowed as an experiment. The role figures protect her, she can experiment with her desire to open up and at the same time show her strength. All this must be done in such a way that the client can keep control. Every word and every step must be done with the consent of the client. In later sessions, Juliet noticed that the client’s voice had become firmer, she was able to show more natural authority.
Chapter 6 is about a couple in their forties, who had met nine years earlier. They have a seven-year-old son. When asked why they come to Juliet, the man replies that they come because of their unsatisfactory sexual relationship. The woman gives a more comprehensive answer. Besides indicating the problem in the sexual field, she says she no longer finds him attractive, because he gets angry so quickly in recent years. She feels like he’s only touching her because he wants sex.
Juliet takes stock of the wishes with which the couple wants to start. The man’s desire to improve the sexual relationship is followed first. Juliet gives practical advice on impotence and subsequent general knowledge on how intimate relationships can proceed. She explains that vulnerability and openness are related, intimacy arises when we open ourselves up in our vulnerable part and that this requires courage, so strength. The woman can hardly allow herself things, such as, for example, in her eyes expensive clothes, offered by her partner. She doesn’t know why herself, accepting not knowing instead of avoiding the unpleasant feeling to begin with is the first step.
Eight weeks later, there have been four therapy sessions. The couple is satisfied with the fact that they now talk to each other more, in the sexual field there are still problems. Juliet begins to suspect that there may be a ‘Magical Marriage’ in the woman, so called by Pesso. This is because she clearly shows great compassion and dedication towards her father. Her mother was always jealous of the relationship they had with each other. A penny drops, because as it turns out, the relationship of the woman with her now seven-year-old son makes the man jealous, he feels less important. As a young girl she already felt that the relationship between her parents was not good. She unknowingly filled this gap by becoming ‘a little wife’ to her father. This unconscious pattern in childhood continues into her adult life and disrupts the intimate relationship. Juliet explains this phenomenon. A structure with placeholders follows, her father as a young man is symbolically laid down by means of a pillow. Juliet’s proposal now is to give this young man an ideal woman, also in the form of an object. She chooses a beautiful gold embroidered pillow and puts it a little away from the first chosen pillow, which represents her father as a young man. This is remarkable and appears to be because in the created ideal situation, partly the real situation, how it really was in the past, still plays through. The distance is corrected by Juliet with the consent of the client. Making the ideal is done by placing the two cushions right next to each other at some distance from the client. How it should have gone at the time, so parents who have such a relationship with each other, so that the child can really be a child and not ‘a little partner’, is then shaped in the structure. The client thus gets the experience that she did not have to be there for her father in this way, she can be a child with childlike needs, which are appropriately fulfilled with the experience of appropriate boundaries. Client feels lighter after this structure and the tension in her body disappears. She can now breathe fully without carrying the burden of responsibility for her father. The structure is further described with ideal parents, all this in the presence of client’s partner, who has lived quietly and movingly. In total, the relationship therapy lasted four months with a return session after six months. The relationship had really improved, there was no longer any jealousy in the family towards each other.
‘Thoughts and Theory’ explains the concept of Magical Marriage, which arises where a gap has arisen, and the child fills this gap. Pesso calls this the ‘Holes in Roles’ phenomenon. This all happens unconsciously in the child’s imagination. The child steps into the gap that has arisen between the parents to maintain harmony and to ensure that the father or mother receives enough love and attention, even if this is at the expense of childlike needs. Juliet says here that she understands this process very well, because she herself had a clear ‘Magical Marriage’ with her mother and a, although less clear, with her father. She gave her parents what they didn’t give to each other. (I’m reminded here of Philip Larkin’s poem This Be The Verse: ‘They fuck you up your mum and dad, they did not mean to but they did’ et cetera.)
Research shows that altruism is an innate characteristic of humans, even in small children. It seems that we are born with the knowledge of knowing what is right and proper. Children recognize that adults need a good partner, a partner with whom there is a strong bond. A problem can also literally arise, when one of the parents becomes ill or dies, the child then feels the resulting loss. In any case, in every situation where a vacuum arises, a role of a loving partner that is not sufficiently filled by an adult, the child is, as it were, sucked into this so-called Magical Marriage. This has the negative consequence that the child starts to feel important and can even develop a feeling of omnipotence. A profound impact on the child is the result, something that has a negative influence on the rest of life.
This omnipotence manifests itself in different ways. One of Juliet’s clients felt this omnipotence so strongly that he trusted only God in terms of taking better care of his mother. Another client stepped into the role of martyr, the thought was ‘I must always give everyone everything’. Or the omnipotence manifests itself in the belief that a certain therapy can help everyone, but it will not help me. The implication of that thought is then: ‘I am the only one who is so damaged’. The unique and special thing about that person is the immeasurable suffering, which is at the same time a form of gaining status.
According to Pesso, the consequences of this pattern of omnipotence are that ‘all hell breaks loose’, because sexual and aggressive forces are no longer limited, modulated or bound’. An abundance of feelings unconsciously seek a way to discharge. Neurobiological research has probably linked early neglect to abuse and its negative consequences in the functioning of the brain. It influences the action of the hormones vasopressin and oxytocin, causing an increased tendency to sexual misconduct, aggression and violence in the event of an imbalance.
Magical Mariage is an example of ‘holes in roles’, a ‘gaping hole’ in the system during upbringing. For example, if a parent dies while the children are still young. If the child experiences a lot of compassion for the remaining parent, a desire arises to fill the gap that has arisen. This is due to our innate preference for wholeness. Again in Juliet’s own history, she describes that she even became a ‘father to her father’, because her grandfather died when her father was only a few weeks old. ‘Holes in roles’ can also arise outside the family. By hearing stories in childhood about abuses in the world, someone can start to feel disproportionately responsible and get the idea that they have to solve this, even if this is at the expense of themselves.
Consequences of an abundance of feelings are diverse. Psychological defense mechanisms such as depression, dissociation, retroflection or projection, inability to finish things such as not persevering or passive aggressive behavior, inability to receive such as compliments and help, feelings of shame and guilt are mentioned.
Sometimes these mechanisms fall short, causing violent behavior. On a larger scale, you can think of terrorism and starting an unjust war, carried out by people with an unequivocal sense of omnipotence.
According to Juliet, troubleshooting ‘holes in roles’ is only possible with the PBSP method, as far as she is familiar. By creating a symbolic film with ideal figures back in time, a well-known intervention, the resulting ‘hole’ from the past is still closed. If this is experienced completely credibly together with the client, he can take a step back, breathe a sigh of relief and let someone else, who should have been there then, symbolically, do the work instead of sacrificing themselves over and over again. A feeling of falling away from a burden, which rested on the shoulders, gives space and peace in one’s own adult life. The feeling of no longer being a kind of God, not the only person who can save, gives a dramatic shift of energy back to oneself, resulting in the healthy feeling of being in one’s own body.
Chapter 7 tells about Juliet herself, what she has experienced in relationships with horses and people and with therapy.
As a child she was already fond of horses and here she praises the extraordinary power of their way of communication and harmony. She has done dressage and participated in many competitions. The cooperation between horse and rider intrigued her enormously and that gave her great moments of harmony experience. Working together on balance, cadence, precision and beauty made this sport a particularly favorite activity for her. She learned a lot about working together, as an example she mentions having a clear intention. If one does not know where to go and at what speed, then it is very unlikely that one will achieve a goal. She learned to lead and follow and become assertive. Horses as well as children seek leadership and boundaries, they want to challenge them, but also that the boundaries are guarded where necessary. A few nice illustrations of what she has experienced during training and competitions are fascinating to read. Later she also gave riding lessons and related her acquired knowledge from her training as a therapist. The relationship between rider and horse has clear similarities with other relationships in terms of communication and emotions. During couples therapy, the therapist also needs a firm, grounded and subsequent presence, which can also handle the unexpected of an event, in addition to freedom in the process of letting go where necessary.
In this last chapter, Juliet recounts her relationships with men. During her twelve-year first marriage, she went to a therapist, who was also a Sufi teacher, and worked with him on relational issues and her childhood experiences. She learned a lot by taking NLP courses after which she became a counsellor. During subsequent training, she turned out to have a talent for working with couples. Through the work of David Schnarch, she learned about emotional fusion and her own ideas, which she had until then, about how best to live together in a relationship. She also learned from him how her own relationship to sexuality was formed and how she could improve it by taking responsibility herself instead of putting it down to her partner.
In 2001 she became acquainted with PBSP and fell ‘permanently in love’ with it. Therapy by means of talking turned out not to have been sufficient. Through structures she was able to experience deeper healing, she discovered that memories and traumas were stored in her body, which could be worked through with the PBSP method. Old issues disappeared never to come back.
Nowadays Juliet feels rich through her work as a therapist, which she experiences as extremely satisfying.
Finally, at the back of the book is a glossary of terms used next to a bibliography. Each chapter contains references of comments and literature used.
My opinion about this book is very positive. With or without knowledge about PBSP, it is fascinating and very pleasant to read, partly due to the openness that Juliet does not shy away from. This somewhat extensive review was therefore enjoyable to write, because I was forced to read the book again.